Informacja w sprawie ustalania prawa do świadczeń rodzinnych i świadczeń z funduszu alimentacyjnego uzależnionych od niepełnosprawności w związku z najnowszymi zmianami warunków wydawania orzeczeń o niepełnosprawności oraz orzeczeń o stopniu niepełnosprawności.
Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Gorlicach uprzejmie informuje, że w dniu 3 sierpnia 2024 r. weszła w życie ustawa z dnia 24 lipca 2024 r. o zmianie ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (Dz. U. z 2024 r. poz. 1165), a następnie w dniu 8 października 2024 r. weszła w życie kolejna ustawa z dnia 25 września 2024 r. o zmianie ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (Dz. U. z 2024 r. poz. 1494). Zgodnie z zapisami cytowanej ustawy, wprowadzono zmiany w ustawie z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych, między innymi poprzez dodanie art. 6bb w następującym brzmieniu:
„Art. 6bb. ust. 1. Jeżeli wniosek o wydanie kolejnego orzeczenia o niepełnosprawności albo o stopniu niepełnosprawności został złożony w okresie ważności odpowiednio orzeczenia ustalającego niepełnosprawność albo orzeczenia ustalającego stopień niepełnosprawności, to zachowuje ono ważność do dnia wydania kolejnego ostatecznego orzeczenia, nie dłużej jednak niż do ostatniego dnia szóstego miesiąca następującego po dacie określającej tę ważność.
ust. 2. uchylony
3. Po otrzymaniu wniosku, o którym mowa w ust. 1, przewodniczący powiatowego zespołu wydaje niezwłocznie zaświadczenie potwierdzające złożenie tego wniosku oraz określające termin ważności dotychczasowego orzeczenia o niepełnosprawności albo o stopniu niepełnosprawności.”
Zgodnie z art. 6bb ust. 1 ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych, jeżeli wniosek o wydanie kolejnego orzeczenia o niepełnosprawności albo stopniu niepełnosprawności został złożony w okresie ważności odpowiednio orzeczenia ustalającego niepełnosprawność albo orzeczenia ustalającego stopień niepełnosprawności, to zachowuje ono ważność do dnia wydania kolejnego ostatecznego orzeczenia, nie dłużej jednak niż do ostatniego dnia szóstego miesiąca następującego po dacie określającej tę ważność.
Powyższe przepisy powodują w szczególności, że orzeczenia o niepełnosprawności lub stopniu niepełnosprawności, których termin ważności z mocy prawa został przedłużony do 30 września br. na podstawie ustawy z dnia 19 grudnia 2023 r. o szczególnych rozwiązaniach w celu zachowania ważności niektórych orzeczeń o niepełnosprawności oraz orzeczeń o stopniu niepełnosprawności (Dz. U. z 2023 poz. 2768), zachowają ważność po upływie tego terminu tj. 30 września 2024 r., aż do dnia wydania kolejnego ostatecznego orzeczenia, nie dłużej jednak niż do ostatniego dnia szóstego miesiąca następującego po dacie określającej tę ważność (czyli w tym przypadku maksymalnie do 31 marca 2025 r.), ale pod warunkiem, że wniosek o wydanie kolejnego orzeczenia o niepełnosprawności albo o stopniu niepełnosprawności został złożony w okresie ważności poprzedniego orzeczenia (czyli w takich przypadkach w okresie do 30 września br.).
Ponadto, zgodnie z art. 6bb ust. 3 ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych, po otrzymaniu wniosku, o którym mowa w ust. 1, przewodniczący powiatowego zespołu wydaje niezwłocznie zaświadczenie potwierdzające złożenie tego wniosku oraz określające termin ważności dotychczasowego orzeczenia o niepełnosprawności albo o stopniu niepełnosprawności.
Zaświadczenie wydane przez przewodniczącego Powiatowego Zespołu do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności zawiera informację o dacie złożenia wniosku w terminie ważności poprzedniego orzeczenia o niepełnosprawności/stopniu niepełnosprawności oraz określa maksymalny, wydłużony termin ważności dotychczasowego orzeczenia (zgodnie z ww. art. 6bb ust. 1).
Zgodnie z art. 2 ustawy z dnia 25 września 2024 r. o zmianie ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (Dz. U. z 2024 r. poz. 1494):
Art. 2. ust. 1. Decyzje i rozstrzygnięcia, na mocy których przyznano prawo do uzależnionych od niepełnosprawności świadczeń rodzinnych, świadczeń z funduszu alimentacyjnego, zasiłków dla opiekunów, świadczeń lub dodatków na pokrycie kosztów utrzymania dziecka lub osoby pełnoletniej w rodzinnej pieczy zastępczej albo świadczenia „aktywni rodzice w pracy” lub „aktywnie w żłobku”, wydane na podstawie orzeczeń o niepełnosprawności albo orzeczeń o stopniu niepełno sprawności, których okres ważności uległ przedłużeniu na podstawie art. 6bb ust. 1 ustawy zmienianej w art. 1 zmienia się w zakresie okresu, na jaki przyznano prawo do tych świadczeń, zasiłków albo dodatków, z uwzględnieniem określonego w art. 6bb ust. 1 ustawy zmienianej w art. 1 terminu ważności orzeczenia o niepełnosprawności albo orzeczenia o stopniu niepełnosprawności.
ust. 2. Postępowanie w sprawie zmiany decyzji i rozstrzygnięć przyznających prawo do świadczeń, zasiłków albo dodatków, o których mowa w ust. 1, wszczyna się z urzędu na podstawie danych z systemu, o którym mowa w art. 6d ust. 1 ustawy zmienianej w art. 1, lub danych z zaświadczenia, o którym mowa w art. 6bb ust. 3 ustawy zmienianej w art. 1. Przepisów art. 10 i art. 61 § 4 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. – Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2024 r. poz. 572) nie stosuje się.
ust. 3. Przepisy ust. 1 i 2 stosuje się także do decyzji i rozstrzygnięć, w których upłynął już okres, na który przyznano prawo do uzależnionych od niepełnosprawności świadczeń, zasiłków albo dodatków.
Podkreślić należy, że po złożeniu przez osobę niepełnosprawną wniosku o wydanie orzeczenia do Powiatowego Zespołu do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności i po uzyskaniu danych z systemu tut. Ośrodek z urzędu wszczyna postepowanie i wyda decyzję przedłużającą prawo do świadczeń uzależnionych od niepełnosprawności do dnia wydania kolejnego ostatecznego orzeczenia, nie dłużej jednak niż do ostatniego dnia szóstego miesiąca następującego po dacie określającej ważność obecnego orzeczenia. Świadczenie to to zachowuje ono ważność do dnia wydania kolejnego ostatecznego orzeczenia.
Wydanie osobie z niepełnosprawnością nowego ostatecznego orzeczenia spowoduje zastąpienie dotychczasowego orzeczenia przedłużonego na podstawie art. 6bb ust. 1 – podobnie jak miało to miejsce przy poprzednich ustawach, które wydłużały terminy ważności orzeczeń o niepełnosprawności/stopniu niepełnosprawności. W związku z tym osoby posiadające nowe orzeczenie o niepełnosprawności lub stopniu niepełnosprawności powinny niezwłocznie zgłosić ten fakt w Gminnym Ośrodku Pomocy Społecznej w Gorlicach.
Ustawa z dnia 24 lipca 2024 r. o zmianie ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych wydłuża również termin na wcześniejsze złożenie wniosku o wydanie orzeczenia w związku z upływem terminu jego ważności z dotychczasowych 30 dni na 2 miesiące, a w przypadku osób poniżej 16 roku życia, które będą ubiegały się o wydanie orzeczenia o stopniu niepełnosprawności – na 3 miesiące.